Kto nie chciałby mieć szybkiego metabolizmu? Chociaż nie zawsze do końca wiemy czym tak naprawdę jest metabolizm, to intuicyjnie wyczuwamy, że to właśnie on odpowiada za spalanie kalorii i może zapewnić nam życie pełne dużej ilości pysznego jedzenia i to bez tycia 🙂 Chociaż, spalanie kalorii jest procesem bardziej skomplikowanym o czym już pisałam tutaj, metabolizm faktycznie odgrywa w tym procesie istotną rolę.

Poniższy schemat przedstawia bilans energetyczny człowieka:

To ile kalorii spalamy w ciągu dnia zależy od:
1) podstawowej przemiany materii (RMR)
2) aktywności fizycznej w ciągu tego dnia
3) efektu termicznego jedzenie (TEF)

Mówiąc metabolizm de facto odnosimy się do podstawowej przemiany materii, do której też odnoszą się określenia: 'wolny’ i 'szybki’. Podstawowa przemiana materii jest liczbą kalorii jakie nasze ciało potrzebuje w stanie spoczynku, czyli żeby po prostu przeżyć. Jest to energia potrzebna na zapewnienie podstawowych funkcji życiowych. Szacuje się, że jest to ok 60-70% całości spożytych kalorii w ciągu dnia.
Ponieważ jest to większość tego co spożywamy, szuka się sposobów jak zwiększyć RMR.

Mięśnie a RMR
Powszechne jest przekonanie, że mięśnie spalają kalorie. Badania udowodniły jednak, że udział tkanki mięśniowej w spalaniu kalorii jest mocno wyolbrzymiany. Okazuje się, ze kilogram mięśni spala ok 12 kalorii. Paradoksalnie tłuszcz też spala kalorie, co prawda tylko ok 2 kalorii przypada na kg tłuszczu, ale w przypadku osoby otyłej utrata tkanki tłuszczowej (bez budowania mięśniowej) skutkuje często znaczącym obniżeniem podstawowej przemiany materii.

Posiłki a RMR
Kolejne przekonanie mówi o tym, że regularne posiłki podnoszą metabolizm. Niestety RMR nie rośnie ze względu na sam fakt spożycia jedzenia, tylko ze względu na ilość kalorii niezbędnych do trawienia jedzenia. Obojętne czy rozłożonych na raz czy na kilka razy. Niemniej jednak jedzenie regularnych posiłków ma inne walory zdrowotne, o czym nie można zapomnieć.
Istnieje również pogląd, że brak regularnych posiłków spowalnia metabolizm. W rzeczywistości RMR spada dopiero po 72h głodowania, a co jest zaskakujące przez pierwsze 36h głodówka podnosi podstawową przemianę materii.

Posiłki a TEF
TEF czyli efekt termiczny jedzenia ma miejsce za każdym razem gdy spożywamy posiłek, ponieważ nasze ciało musi spalić kalorie, które są potrzebne do przeprowadzenia procesu trawienia. W zależności od tego co spożywamy TEF może być mniejszy lub większy. Z tego powodu spożywanie tej samej ilości kalorii z różnych źródeł nie skutkuje spalaniem tej samej ilości. TEF zależy tylko od jakości jedzenia, stąd często mówi się, że istnieją produkty spalające tłuszcz lub odchudzające.

Chociaż jest wiele czynników, które mogą negatywnie wpłynąć na metabolizm, i o których jeszcze napiszę to powyższe stereotypy nie wpływają znacząco na spalanie kalorii. Co jest istotne i do czego sprowadza się posiadanie sprawnego metabolizmu (u zdrowego człowieka) to dobrze zbilansowane posiłki oraz aktywność fizyczna. I to jest tak banalne jak brzmi 🙂